Rosart’s Titel Kapitalen uit Haarlem en Brussel.
“Letterproef van stempels gesneden door Jacque Francois Rosart, stempelsnijder en lettergieter met privilegezegel van de Provincie Holland en Westfriesland: wonend in Haarlem op het Spaarne.”
Onderzocht zijn de letterproeven en de stempels uit de Collectie Enschedé.
Van de kapitalen zijn revivals gemaakt.
In de Collectie Enschedé zijn veel materialen als stempels en matrijzen en letterproeven bewaard gebleven.
De collectie is nu in beheer bij het Noord-Hollands Archief in Haarlem.
Hier afgebeeld kapitalen waarvan Joh. Enschedé de matrijzen kocht van Rosart.
Jacques-François Rosart,
Namen 1714 – Brussel 1777.
Stempelsnijder in Haarlem van 1740 tot 1760,
daarna in Brussel tot 1777.
Rosart verkocht zijn van stempels geslagen matrijzen aan de Haarlemse lettergieter Joh. Enschedé. Als selfmade lettersnijder was de kwaliteit nog niet geweldig. Van Enschedé kreeg hij vaak kritiek of opdrachten voor verbeteringen. Ze kochten toch veel van zijn kapitalen.
Brussel
Vanaf 1761 woonde en werkte Rosart in Brussel. Na zijn moeilijke jaren in Haarlem werd hij hier succesvol. Hij werd financieel gesteund door …
De kwaliteit van zijn werk werd steeds beter. Joh. Enschedé kocht nog steeds matrijzen van zijn letters. Met name typografische ornamenten en titel kapitalen.
Andere invloeden na Haarlem
Deze voorbeelden van kapitalen tonen aan dat Rosart anders gaat snijden nadat hij vertrekt uit Haarlem.
In Haarlem staat hij onder invloed van Johann Fleischman.
Later in Brussel krijgen de kapitalen een meer Franse stijl, vergelijkbaar met die van de Franse lettersnijder Firmin Didot.
Onder: Capitale de Paris in ‘stijl Didot’, Bruxelles, 1768.
Stempels
Collectie Enschedé.
Collectie Enschedé.
Basisontwerp
Rosart gebruikt eenzelfde basisontwerp voor zijn verschillende kapitalen.
Naast de Titel Kapitalen sneed hij ook Open Kapitalen en Versierde Kapitalen.
midden: Descendiaene Fleuragé & Capitale de Paris
onder: Mediaan Geschaduwde Capitalen & Capitale de Paris.
Parysse Capitalen = Capitale de Paris
De letter die in 1742 door Rosart is gepubliceerd, vervolgens gewijzigd aan Enschedé is geleverd in 1744, heeft Rosart in 1761 in Brussel opnieuw gewijzigd en nogmaals in 1768. Enschedé heeft de versie van 1744 gehandhaafd als No. 781.
De firma Enschedé publiceerde nog in 1953 een letterproef waarin de Titel Kapitalen van Rosart zijn afgebeeld. Enschede heeft altijd een goed archief bijgehouden. Alle aangekochte letters hebben een nummer, hierbij nr. 781 met corpsgrootte 48 p.
Vijf revivals
Hieronder afgebeeld drie van de gedigitaliseerde kapitalen.
> Bekijk de revivals van de kapitalen: Kapitalen letterproeven
